Een grote massieve eiken eettafel met een blad van ruim 3 meter lange planken op stevige poten
Dochterwens
Een paar jaar geleden heb ik met mijn dochter een Eiken kast gemaakt, die staat nu in haar woonkamer. Ze wilde er graag een Eiken eettafel bij, maar niet zomaar eentje… Hij moest ongeveer 3 meter lang zijn en 1 meter breed. Het blad moest in de lengte ongedeeld zijn; dus niet bestaan uit aan elkaar gemaakte delen. Haar belangrijkste wens was om, wanneer je aan de tafel zit, geen constructie tussen blad en je bovenbeen te hebben. We zijn voor de bladhoogte en -constructie dus uitgegaan van haar zithouding op de eetstoelen. De verrijdbare stoelen met zijleuningen moesten precies onder het blad gereden kunnen worden. De poten zouden aan de uiteinden moeten, zodanig dat ze niemand tijdens het eten in de weg konden zitten……
Een spannend pakket eisen, wat heeft geresulteerd in een apart ontwerp waarbij de steun voor het enorme blad niet vanuit de standaard rechthoekige onderbouw geleverd kon worden. Ook de bevestiging van de poten is niet conventioneel, maar wel stevig.
We hebben de tafel natuurlijk samen gemaakt; erg fijn om te doen :-).
Van dikke planken tot blad eettafel
Samen hebben we het hout uitgezocht: 6 dikke grove tweedehands Eiken planken voor het blad en lijstwerk en vier dikke stukken Eiken balk voor de poten. Ze heeft hout geselecteerd met zoveel mogelijk figuur en tekening, dus veel knoesten en scheuren ….
De ruwe planken zijn eerst met de hand geschaafd en daarna op een grote basisplaat multiplex gelijmd. Die plaat hebben we verstevigd met een vurenhouten balk tegen het doorbuigen van het blad. Op basis van de tekening van de planken hebben we de volgorde op het blad uitgekozen. Het mooie was, dat er minstens twee planken tegen elkaar in dezelfde boom hebben gezeten. Bij het lijmen van de planken konden we alleen klemmen aan de zijkanten van het blad plaatsen, dus hebben we ervoor gezorgd dat de middelste planken werden aangedrukt door gebruik te maken van tijdelijke “kromme” dwarsbalken met een aandrukklos eronder.
De ongelijkheden tussen de aansluitende planken hebben we weggehaald met het frezen van lange lengtesleuven. In die sleuven hebben we lange Eiken tussenlatten gelijmd, met de nerfrichting haaks op die van de planken. Door deze extra lijmvlakken en andere houtrichting en de onderliggende plaat met steunbalk hebben we het blad behoorlijk weten te versterken. Dat moest ook wel, aangezien een regulier onderframe ontbrak.
Het was een warme zomer, dus een ijsje tussendoor was erg lekker en gezellig !
De tussenlatten zijn teruggeschaafd naar het blad; dat was een behoorlijke workout en leverde een hele zak krullen op. De kieren en knoesten zijn met doorzichtige epoxy opgevuld. Het blad kreeg zo al aardig vorm en is enorm zwaar.
Poten en andere aanhangsels
Nadat bepaald is welke poot waar onder de tafel komt, zijn ze op lengte gezaagd. De poten zijn allemaal verschillend krom dus dat afkorten was even goed opletten. Een van de poten is zelfs gerepareerd met deuvels om de zware lengtescheuren te beteugelen.
Vanwege de zwaarte van het blad hebben we vleugels aan de poten gemaakt voor maximale ondersteuning van het blad. Door poten 45 graden gedraaid onder de tafel te plaatsen konden de vleugels voldoende ver onder het blad doorlopen, zonder een belemmering te vormen bij het zitten… Het bleek ook nog een apart gezicht te geven!
De vleugels zijn in sleuven in de poten gelijmd, zodat ze verticaal ook gestuikt liggen. Aangezien de poten niet keurig vierkant zijn maar mooi hun eigen vorm mochten behouden, staan de vleugels per poot verschillend.
Bij het vlak frezen van de kant van de vleugels waarmee ze tegen het tafelblad komen is ervoor gezorgd dat de bovenkant van de pootpaal zelf de tafel niet raakt. De steunfunctie wordt dus via de vleugels op de pootpaal overgebracht. We hebben de vlakheid van de vleugels getest op het granieten aanrechtblad 🙂
Samen werken aan de eettafel Eiken
Aan de vleugels zaten tijdelijk extra hoeken voor bewerking en bevesting; die zijn er later afgezaagd. De poten zitten tegen de basispaat van de tafel aangelijmd en met houten pennen door de basisplaat in de Eiken planken van het blad gelijmd. Het uitrichten van de gaten en het strak monteren van de pennen was een uitdaging.
Alleen aan de binnenkant onder de tafel zit een schroef, aangezien we daar geen lijmklem konden monteren en om ervoor te zorgen de poot niet verschuift tijdens het klemmen.
Onder de poten zijn kleine hardhouten voetjes gemaakt, die eenvoudig vervangen kunnen worden als de tafel iets hoger of lager moet bij een nieuwe set stoelen.
Om de poten te kunnen monteren moest het blad omgedraaid worden en later, met de poten eraan, weer terug: wat is die tafel zwaar !
Afronding van het tafelblad
De Eiken stootlijst is met behulp van dominodeuvels keurig op zijn plaats gemonteerd en daarna vlakgeschaafd met het blad. Voor de uitstraling zijn er achteraf platte splines in de hoeken gemonteerd. Het Eiken plaatje voor de splines is op de goede dikte gebracht in mijn vandiktebank, met twee meeloop latjes ernaast om te voorkomen dat de drukrollen een uitholling aan begin en einde veroorzaken. De Splines zijn zodanig gezaagd, dat de nerf onder 45 graden staat met beide stootlatten. Tevens heb ik natuurlijk geselecteerd op zoveel mogelijk figuur in het hout.
Om de montage makkelijk te maken heb ik hulpstukken gemaakt, waarmee de splines overal vlak en op dezelfde positie afgetekend, gezaagd geplaatst konden worden. Ook een voorpasblokje, met een pen erdoor om het los te kunnen trekken bij klemming, en een intikblokje met vrijloop op de hoek bleken handig.
Afwerking en plaatsing eettafel
In de week voor kerst 2020 is de tafel gereed gekomen. Blad en lijst zijn gladgeschuurd en de tafel is voorzien van 5 lagen parketlak op waterbasis. De poten staan in de olie.
Eindelijk staat hij op zijn definitieve plek: bij Sandra in de eetkamer. In coronatijd heerlijk kersteten in kleine kring ???????? ….. een waardevolle beloning voor het vele werk.
Peter van Tienhoven
Wederom een super gaaf project!
En zo mooi om te zien hoe jullie hierbij samenwerken!