Stronklamp: een lamp in een boomstronk

Een stronk die ik niet gekloofd kreeg voor de vuurkorf lag er wat triest bij, een stronklamp in de maak.


 

Stronken Esdoorn

Hij was zwart geworden en flink aangetast door houtworm. Toch voelde het nog stevig aan. Ik had nog meer van die stronken en besloot om ze te ontbasten om tijdens dat proces op een idee te komen wat er verder mee te doen. Het werd de weg naar de Stronklamp !  Twee blokken haalden de volgende fase, de rest staat weer buiten in de tuin te wachten om opgestookt te worden.

Het bewuste blok kwam uit de stam van de esdoorn en had nog een paar aanzetten van takken. Ik besloot daarom eens te kijken hoe ver ik de stam zou kunnen uithollen met diverse boren, beitels en raspen ….. Dit bleek een heel karwei; eigenlijk is mijn gereedschap niet ingericht op het handmatig bewerken van grote blokken hout. Zeker niet voor het maken van grillige diepe uithollingen. Misschien dat klompenmaker gereedschap zou kunnen helpen, maar daarover heb ik niet de beschikking.

 

Beitel, slangenboor, frees en rasp

Het begin werd gemaakt met een grote ronde gatenzaag op de boormachine. De gatenzaag is eigenlijk om in plaatmateriaal te gebruiken, dus ik moest ik binnenin de gezaagde ring achteraf met een beitel het materiaal wegsteken. Vergeleken met de hoogte van  het blok kwam ik nog helemaal niet diep.  Ik zou dit proces nog een paar keer moeten herhalen en dan verder met een slangenboor of een frees of een kleine rasp op een steel. Dit bleek allemaal een behoorlijke klus, maar gaf ook veel tijd om na te denken over de gewenste vorm en functie. Al die gaten, daar zou mooi licht doorheen kunnen vallen. Het zou een lampenkap moeten worden: de Stronklamp was geboren.

 

Houtdag: stronk in bewerking

Tussendoor naar de houtdag in het Hurnse Kerkje in Hurwenen (Gld) geweest als exposant. Wat een geweldige sfeer was daar en er kwamen ruim 250 geΓ―nteresseerden op af. Er verscheen zelfs een artikel in het Brabants Dagblad . Veel mensen bleken juist een object wat nog volop in bewerking is, zoals mijn  Stronklamp, erg leuk te vinden om over van gedachten te wisselen. Zo kreeg het idee om een lampenkap te maken van de stronk door er veel uithollingen en kanalen in te maken steeds verder vorm. Het licht zou er als het ware door heen moeten spelen en zo de schoonheid van de stronk, zowel van binnen als van buiten moeten laten zien. In mijn ontwerpboekje heb ik alsnog een schets gemaakt.

 

Veel handwerk

Ik besloot om speciale Saburr-tooth raspen met carbide coating voor in de boormachine te kopen bij Axminster in Engeland. Het bleek niet de gewenste oplossing te zijn om gaten in de stronk te kunnen bewerken. Aangezien de boormachine de bewegingsvrijheid en de diepgang van de mechanische rasp erg belemmerde, kon ik er niet zoveel mee. Dan blijkt weer dat je veel met de hand mag doen, bijvoorbeeld met heel klein raspgereedschap waarvan de uiteinden bol- en holvormig gekromd in een punt uitlopen. Daarom gebruik ik dat gereedschap graag. Ik ga de stronk van alle kanten doorboren en bewerken, dus dan kan ik overal redelijk bij. Een behoorlijke oefening voor de vingerspieren, dat wel !. Tijdens het hele proces komt er geen zaagmachine en draaibank aan te pas, allemaal handwerk.

 

LED-snoer in Stronklamp

Er komt natuurlijk verlichting in de Stronklamp, een gloeilamp of LED-snoeren. Bij de montage van een gloeilamp is goede ventilatie noodzakelijk, anders wordt het veel te heel binnenin het hout. De LED-snoeren zou ik door de gaten kunnen “vlechten”. Op straat vond ik een veelkleurig LED-snoertje van zo’n schuimen optocht-fakkel. Als ik die in de Stronklamp doe geeft dat een mooi effect ! Het zou mooi zijn als ik iets kan vinden wat je met een knopje kunt regelen.  Op de houtdag heb ik met een aantal bezoekers afgesproken dat ik het proces van het maken van de stronkkap op mijn site stap voor stap zou laten zien, vandaar dit uitgebreide verslag. Tijdens die dag ontmoette ik ook Frans van Kuijk, de klompenmaker uit Velddriel. Bij hem  kan ik eventueel gaan kijken voor klompenmakers gereedschap. Leuk !

 

Knoest patroon

Inmiddels heb ik de Stronklamp aan de buitenkant verder vorm gegeven door er geulen in te gutsen er ondiepe gaten te boren voor een soort cellen of knoestenpatroon. Om die knoesten te kunnen plaatsen heb ik eerst op de houtdraaibank van een stukje goudenregen kern een paar ronde staven van verschillende dikte gedraaid. Daarvan heb ik met een Japanse zaag kleine plakjes gezaagd en die onder verschillende hoeken in de zojuist geboorde gaten van de stronk gelijmd. Het effect is heel apart. Het geheel komt op en voet te staan waarin ik een compartiment maak; een soort stronk op een kistje dus. De knoestcellen gaan doorlopen in de voet, maar hoe precies is nog de vraag.

 

Uitholling voor lichtbron

Om de onderkant van de stronk goed te kunnen uithollen heb ik de Stronklamp ondersteboven aan een soort “tafeltje” in de bankschroef gehangen. Met de de slijpschijf, voorzien van roterende snijwieltjes  van Saburr-tooth heb ik een komvormige uitholling gemaakt totdat ik de eerste geboorde  dwarsgaten tegenkwam. Daarna met diverse boren de “doorsteek” naar de andere kant gemaakt. Daarbij moest ik goed letten op de hoeken waarin aan het boren was. Als hulpmiddel heb ik lange stokjes in de gaten aan de andere kant gestoken, waarlangs ik de boorrichting makkelijker kon uitrichten met de reeds geboorde gaten als referentie. Met diverse raspen en de dremel van de Lidl met de lange arm eerst de gaten opgeknapt. Daarna door veel schuurwerk met reepjes schuurlinnen om de vingers en om een krom stokje gewikkeld de afwerking gedaan. De zo ontstane uitholling aan de onderkant van de stronk wordt een soort “kamer” waarin ik een lichtbron kan plaatsen die van daaruit door alle kanalen naar buiten schijnt. Waarschijnlijk wordt dit een enkele LED-bol.

 

Onderstaande slideshow toont het proces in wording van de Stronklamp annex Theelicht.

 

Stronkap: theekistje op verlichte stronkLaburnum KnotsEr komt een enkele lichtbron in de stronkLicht straalt mooi door kanalenVan bovenaf niet verblindend en geen snoeren

 

 

Theekistje op de pot

Bij woodworking.nl hebben ze voor de open dag Hout in Zuthpen,  op 2 oktober 2016, een uitnodiging gedaan om een kistje te maken. Aangezien ik de stronk op een theepot vindt lijken ontstond al snel de gedachte van een theelicht, met boven de pot zwevend een theekistje. Uit een andere oude stronk Esdoorn werd een blok gezaagd op de lintzaag. Het moet een handgesneden “houder” worden, in de stijl van de stronk. Het kistje zelf wordt een doosje in een doosje. Ik twijfel nog tussen een deksel en een lade…. Het kistje komt als het ware boven de (evt. verlichte) stronklamp cq. theepot te “zweven”. Dat wordt nog een hele uitdaging qua bevestiging. Heb ik mezelf toch lekker weer wat handwerk gegund……

Helaas werd ik ziek, en lag 2 weken met koorts op bed. Het was dus niet op tijd af voor de Open dag Hout in Zutphen. Dan maar later.

 

Plooien en geulen

Het buitenkistje krijgt allemaal plooien en geulen. De plooien versterken de illusie van het zweven. Zo lang mogelijk moet ik een gedeelde “haaks” houden om het nog stevig te kunnen inklemmen om er een rechthoekige uitsparing in te kunnen boren, frezen of steken als basis voor de binnenkist. Er was een hulpconstructie nodig om kist op pen-gat tafel te fixeren. Eerst boren en dan laagje voor laagje opzij frezen, van links naar rechts, aangezien het een linksdraaiende boorfrees is. Bij het verwijderen van het werkstuk bleek er een “voetafdruk” te zijn ontstaan doordat heet zaagselresidu door de poriΓ«n is gekomen op de pen-gat tafel.  Het ruwe gat is gelukt, nu verder met de afwerking.

 

Houtsnijwerk

Het buitenkistje heb ik flink bewerkt. Met kleine beeldhouwgutsjes van Pfeil, met Linoliummesjes en vooral met veel tot strengen gerolde stukjes schuurlinnen heb ik een soort “organisch” vlechtpatroon gemaakt aan de buitenkant. Veel houtsnijwerk dus. De gaten heb ik eerst geboord , toen ruw uitgewerkt met een freesbit in de dremel en daarna met de hand in de definitieve vorm gemodelleerd. Overal zie je sporen ven houtworm. Soms heb ik een stukje net glad gemaakt en dan komt er op het laatst weer een gaatje of geul van een wormpje tevoorschijn. Ja houtsnijwerk is spannend πŸ™ . De vorm is ook spannend: je kunt er ribben of plooien of figuren in zien. Al snijdend aan het kistje vergeet je bijna dat het gaat om een lamp: een stronklamp.

 

Deksels klepje

Het binnenkistje komt alsnog  te vervallen. Het licht dat door het buitenkistje speelt vindt ik zo mooi, dat ik het niet wil blinderen met een binnenkistje, vandaar. Er komt een scharnierbaar klepje voor in de plaats; een soort verticaal dekseltje op het buitenkistje. Het blijft dus een echt kistje. De stronklamp houdt zo zijn dubbelfunctie als theelicht. Het dekseltje is zodanig ontworpen dat het zowel in dichte als in open stand gefixeerd kan worden. De fixeerpen en de scharnieren zijn van hout. Op het dekseltje wil ik dezelfde knoestcellen maken als op de stronk. Het kistje komt zodanig via gebogen druivenstrengen boven de stronk te hangen, dat op het hoogste vlakte tussen de “plooien” een zelf gedraaid thee-ei geplaatst kan worden, als een soort lantaarn bovenop…

 

Reparatie scheur met handgedraaide pennen

Om het deurscharniertje goed te kunnen bevestigen heb ik van eiken een klein “kozijntje” op het kistje gemaakt. Dit is met handgedraaide esdoorn pennetjes op het kistje bevestigd. Er zit een hele lange pen in die de natuurlijke droogtescheur in het kistje dicht houdt. Het was wel even spannend om daarvoor uit de hand het lange gat te boren….. Als het kistje in de olie gezet wordt zullen de kopse kanten van de pennetjes beter uitkomen.

 

Gezichtje

Bij het handmatig snijden van het dekseltje uit een reststuk esdoorn van dezelfde stonk als het kistje vormt zich vanzelf het resultaat: een organische structuur met daarin verbonden kanalen zoals in de stronk. Daarin is helaas geen plaats meer voor knoesten. Ik maak in de plaats daarvan een heel klein thee-eitje on top! Priegelwerk op de draaibank, in de boorkolom en vooral met de hand; leuk dus. Het kistje krijgt tenslotte ook een eigen verlichtingselement.
In het deurtje is een 15mm gat geboord voor een soort neus eitje. Bij montage ontstaat er ineens een gezichtje. Het lijnenspel van het snijwerk en het patroon van de “slaap” (schimmel lijnen) versterken dat nog eens.

 

Thee-ei met scharnier

Op de draaibank heb ik uit goudenregenhout een thee-ei gemaakt van 4.5 cm diameter. Het heeft een esdoorn scharniertje van 1.5 cm, met een robinia asje. Om de vorm van het scharnier goed op de krommingen van het ei aan te laten sluiten heb ik gebruik gemaakt van kartonnen mallen waarop ik de vormen van het het als “gids” voor het scharnier heb overgebracht. Zelfs mijn Pfeil-gutsjes waren soms te breed: dan maar een heel klein beiteltje geslepen van een oude haaknaald πŸ™‚ De scharnieren steken met pennetjes in het ei. er komen ook nog paspennetjes van 2 mm in. Priegelwerk dus !

 

Onderstaande slideshow toont het proces in wording van het theekistje van de Stronklamp.

 

Slakkenhuis StronklampVouwen raspenGladgeschuurde vouwenElegant plooiwerkDetails voorvijlenSchaduwwerking plooienHulpconstructie testenVoorzichtig sleuven frezen"voetafdruk" brandzaagselOnderkant theekistjeLichtval in uitsparing voor binnenkistjeNatuurlijke kleurenGaten boren en frezenVeel snijden en schurenWerken met schuurstrengenRibben detailLicht doorkijkjeBovenkant met ribbenMaple sand sculptureOnderzijdeBovenaanzicht theekistjeHinge Tea EggSparing voor binnenkistjeOntwerp deksels klepjeOntwerp eindbeeldDruivenstrengen voor ophanging theekistjeEsdoorn blok voor dekseltjeVlak schaven van Eiken dorpel kozijntjeOnderdorpel voor houten scharnierGat voor houten scharnierpen borenDekseltje passend maken voor scharnierScharnierhouder afrondenInsluiting in dekseltje schavenDeurtje, kozijn en scharnier in wordingEiken sluitpen voor klepjeHouten scharnierHandwerk met voldoeningSnijden aan klepje / dekseltjeVorm klepje aanpassen op ktheekistjebovenaanzichtVoorkant klepjeBovenkant klepjeZijkant klepjeLange pen voor reparatie scheurPenen gemonteerdKlepje met sluitpen erinZijaanzichtKlepje met uitsparing voor lichtDraaien goudenregenhouten eitjeUithollen thee-eitjeThee-eitje van goudenregenkern is 15mm in diameterEitje in klepjeDoorzicht binnenkant klepjeHet klepje toont zijn ware gezichtbijgesteld ontwerp met Thee-eiDraaien van 4.5 cm thee-eiEi delen geperforeerdThee-ei glad geschuurdThee-ei voor stronkkapEsdoorn scharniertje van 1.5 cmGeslepen haaknaald: 1 mmKartonnen mallen StronklampScharnier Thee-ei StronkkapScharnier in wordingScharnier passen met pen in ondereiKlem met zijplankjes voor veilig pennetjes stekenPennetjes stekenPennetjes rondenPennetjes gereed voor passenPas-ei StronklampPas-ei als meetinstrument voor StronklampAfgebroken pennetje StronklampAfgebroken grote pen StronklampKlemmen ei Stronklamp

 

Pennetjes maken

Eindelijk de twee delen van het thee-ei aan elkaar kunnen maken met het houten scharniertje. Vandaag liep het een beetje anders dan verwacht……
Aan het scharnier heb ik drie houten pennetjes gemaakt: de grote voor in het onderste deel en twee kleintjes voor in het bovenste eideel. Om de pennetjes te kunnen snijden heb ik het scharnier ingeklemd tussen twee latjes. De lijmklem biedt mij zo extra grip en de latjes vangen de scherpe beitel op als hij uitschiet… Dat ging allemaal nog goed. Het grotere gat was eenvoudig uit te meten en te maken in het onder-ei.

 

Pennetjes passen

Om de positie van de twee kleine gaten te bepalen, dat bleek een stuk lastiger: ronde pennetjes die kantelen in een ellips; Oei ! en het gaat om kwart millimeters… Ik heb toen een kopie van het bovendeel gedraaid, door de buitenvorm met een kartonnen mal te kopiΓ«ren. Daarna heb ik in die kopie een part uitgezaagd, zodat de pennetjes ertussen vielen om de positie te kunnen aftekenen. Toen de hoogte ten opzichte van het platte vlak gemeten en uitgezet op het echte ei en voorzichtig 2 gaatjes geboord voor de pennetjes van het scharnier. Net zoals bij de onderste pen wilde ik het gat niet doorboren, het mocht maar 3mm diep zijn. aan de binnenkant van het ei wil ik geen pennen zien. Een houtboor met scherpe punt viel daarmee af. Centergaatje eerst en dan in 2 fasen met metaalboortjes opruimen dan maar.

 

Sometimes shit happens!

Bij het lijmen van de drie pennen, tegelijk voor mooie passing van de beide ei-delen, brak het bovenste pennetje af. Vervolgens brak ook het andere pennetje, doordat ik iets teveel dwarskracht erop uitoefende bij het passen. Toen heb ik hele kleine losse pennetjes gemaakt en opnieuw gelijmd. Voorzichtig een schuifklem erop gezet en het geheel op een veilige plek te drogen gelegd…. SHIT …  Bij het neerleggen raakte de klem ongelukkig mijn werkbank en toen sprong het ei eruit, viel op de grond en nu brak ook nog de grote pen !
Dan is het enige wat helpt gewoon de scherven oprapen en direct doorgaan … Ik heb dan ook besloten om de resten van de pen weg te snijden van het onder scharnier en het zonder pen op het onder ei te lijmen.
Uiteindelijk heb ik een half uur stil gezeten “Als lijmklem” en om het scharnier en ei op elkaar te houden en de lijm te laten drogen. Gelukkig kan ik goed stilzitten (sic).

 

Bevestiging Kistje op stronk met gaten

Het kistje wilde ik eigenlijk met druivenstrengen op de stronk monteren. Op de eerste foto is een daarvoor geprepareerde druivenstreng te zien, maar toen vond ik langs de kant van de sloot een stuk wingerd. Na blubber en alle losse resten verwijderd te hebben, heeft hij een paar weken gedroogd. Mijn zoon Kris vond hem ook erg mooi en stelde voor om hem als “enkele” steun voor het kistje te gaan gebruiken, aangezien dat het kistje meer een “zwevend” effect zou geven. Zo gezegd zo gedaan.
Op de foto waar mijn vrouw alles losjes boven elkaar houdt zie je wat de bedoeling is qua bevestiging.

 

Bevestiging stronk op voetsteun

De “steun” onder de stronk wilde ik in de vorm 3 dunne pootjes maken, die uitlopen in een ring…. maar dat is ook anders geworden ( zie blauwe schets ).
Omdat het kistje nu hoger komt te hangen boven de stronk, heb ik het onderstel ook vervangen. Waren het eerst drie pootjes, nu wordt het een soort gestileerde wortelstronk. Ook deze heb ik uit een esdoorn stronk gesneden. Daarvoor heb ik gebruik gemaakt van een saburrtooth handcarving tool op de haakse slijper, handrasp en een opblaasbare schuurrol op een flexibele as van Kirjes.
Ik wilde eigenlijk eerst een vaasvorm op de draaibank van de onderstronk maken en dan delen van de vaaswand weghalen. Zodanig, dat er drie kromme stukken zouden overblijven die als drie-steun zouden moeten dienen. De onderstronk was echter erg slecht te balanceren in de draaibank. Tevens bleek, dat een vorm die ik juist wilde behouden als “tegenwicht” van de excentrische vorm van de bovenstronk er misschien afgedraaid zou gaan worden….
Het werk op de Killinger draaibank was dus vrij snel afgelopen en  het meeste is daarna natuurlijk met de hand gedaan.

 

Anti scheur-ring

Aangezien ik de onderstronk niet gelijk evenwijdig had afgedraaid aan kop en kont, heb ik dat met wat hulplatten zo goed mogelijk op de lintzaag gedaan. In de steun heb ik ook twee paar gaten gemaakt, zoals ze ook in de bovenstronk zitten, om het meer bij elkaar te laten passen. Er komen ook nog knoesten op ook…
De steun bleek best te werken: de onderkant scheurde langzaam verder en trok verder krom. Om dit te stoppen wilde ik een ringvormige uitholling in de bodem draaien, om er later een eiken ring in te lijmen… maar hoe ? De ring moest de jaarringen kruisen, dus excentrisch ten opzicht van het hart van de steun.
Om dit te kunnen doen moest ik de steun eerst stevig op een houten klauwplaat kunnen schroeven. Daarvoor moeten de drie kromme stukken exact gelijk plat eindigen. Hiervoor heb ik een tijdelijk kistje van vuren geschaafd als geleiding voor mijn bovenfrees. Dat ging echt super ! Zo nu kon de houten plaat erop geschroefd worden en alles terug in de draaibank voor de ringsleuf ! De ringsleuf is duidelijk excentrisch. ook hier weer onbalans; max. 800 rpm. draaien…. fun !

 

Bodem onder voetsteun

Toen ik aan de ring wilde beginnen bedacht ik dat ik het geheel beter iets dikker kon maken: de ring zou dus vast blijven zitten aan een dikker stuk. Hiervoor heb ik drie planken eiken van 2 cm op elkaar gelijmd. De Ring is daar zodanig excentrisch op gedraaid, dan ik met het plaatsen de balans van het geheel kan zoeken, alvorens de ring in de sleuf te lijmen. Dit is nodig, gelet op de grote “overhang” van de stronk met theekistje.
Ik heb bewust eiken gebruikt, aangezien dat ook als “scheiding” is gebruikt tussen theekistje en deksel en ook gebruikt gaat worden als “scheiding” tussen stronk en steun. Aangezien bij het theekistje kleine esdoorn-staafjes zijn gebruikt voor versiering in de vorm van verzonken knoestjes, ga ik dat bij de andere scheidingen ook doen.
Dus weer naar de draaibank voor een aantal esdoorn staafjes van verschillende dikte: 15, 10 en 6 mm.
De eiken bodem heb ik eerst een meer organische vorm gegeven door er wat glooiingen in te schuren, alvorens de esdoorn schijfjes erin te maken. Natuurlijk bevatten sommige schijfjes wormgaatjes ….. die komen immers overal in terug πŸ™‚

 

De hoogte in

Door er steeds wat aan te toe te voegen is het ontwerp letterlijk de hoogte in geschoten. Wat begon als een stronk van 40 cm met lampjes is inmiddels tussen de 80 en 90 cm hoog ! Alle reden om het geheel goed stevig te maken en op een stabiele steun. Ook moeten diverse onderdelen los gehaald kunnen worden voor transport en het wisselen van de lampjes. Dit wordt nog een uitdaging waarvan de plannen wel een paar keer zullen wijzigen…… maar dat is het leuke van dit project: alles mag, als het maar kan en past πŸ™‚ en als het maar een Stronklamp blijft.

 

Onderstaande slideshow toont het proces in wording van de ophanging en de afwerking van de Stronklamp.

 

DruivenstrengStreng van WingerdBijgesteld ontwerp constructieEsdoorn stronk voor voetsteunVoetsteun evenwijdig makenVoetsteun vormgeven met handcarverTotaal wordt best hoog !Met rasp vorm detaillerenHandraspenSchuren met Kirjes systeemHulpconstructie vlak schavenVlakfrezen poten voetsteunOp klauwplaat gemonteerdRing passingRing op voet gesnedenStaafjes voor knoestjes gedraaidGaten voor knoestjes in voetKnoestjes erin getiktVoet glad gemodelleerdStronklamp op voetscheuren gedichtgele LED lamp verbindingsschijfverbindingsschijf gefreesdKirjes systeemVerbindingsschijf is klaarProefplaatsing verbindingsschijfonderdoorkijkjelaatste plekSlaap tot leven !Mooi met die oliefijne vezelhaartjesOlie is ingetrokkenVarkenskop detailGat voor lichtkabelFittinghuis van GoudenregenspaakgatenEsdoorn kraagei-druppelBevestigingspennen verbindingsschijfVerbindingsschijf klaarBlik van onderaf4 paspennen"bullets"Paspennen gemonteerdLED-lamp in fittinghuisStronk op paspennenTest gekleurde LED-lampKistje opkuisenMof uitfrezenWingerd bijsnijdenStreng, pen en mofProefplaatsing strengGaatjes in kozijn borenKozijn gecorrigeerdMini slakkenhuis draaienSlakkenhuis frezenSlakkenhuis op theekistjeThee-ei gemonteerdBirdseye view tea boxTheekistje in de oliePunt voor paspenAlternatieve handboorOnderdelen blokkeer-penBlokkeer-penKnoesten gepolijstEiken en Goudenregen onderdelen gepolijstDopje voor sluitpenSluitpen gemonteerd

 

Scheuren en verbindingsschijf

Eerst heb ik de grote scheuren in de stronkvoet gelijmd. Eerst een beetje CA-lijm en toen opgevuld met een mengsel van houtlijm met houtstof. Als dit goed hecht kan ik de montagering gebruiken als draaipunt en de beste balans zoeken wanneer het geheel in elkaar wordt gezet.
Even voor de gein het lampje er in gehangen; de stronkvoet wordt mooi uitgelicht πŸ™‚

Na de eiken draaivoet met esdoorn knoestjes ben ik begonnen aan de verbindingsschijf tussen de stronkvoet en de stronk. Deze schijf wordt, evenals de draaivoet, van eiken. Uit een plankje heb ik de ruwe vorm gezaagd en toen met de bovenfrees de binnenkant eruit, zodat er een soort ring ontstaat. De ring gemodelleerd met raspjes en schuurpapier, totdat hij mooi op de vier steunen van de stronkvoet past. Het eiken heb ik wat glooiingen gegeven, zodat het door de weglopende nerfstructuur wat meer organisch lijkt. Het geeft een apart doorkijkje !
Draaivoet en stronkvoet zijn allebei in de Danish oil gezet. Ze passen in elkaar met een vaste ring.

 

In de Bib en in de Olie

Even het geheel geplaatst op de plek waar hij uiteindelijk komt te staan: in de bibliotheek, voor mijn games-verzameling. Het totale ding wordt ongeveer 93 cm hoog, schat ik.
Toen de stronk in de Danish oil gezet. De slaaplijnen komen nu extra mooi uit. Het geheel minstens 24 uur laten drogen, het is nu op plekken nog glimmend en nat. Daarna een 2e laag, ook aan de binnenkant. Het in de olie zetten vindt ik altijd een feestje: het hout kleurt er prachtig van op….

Inmiddels is de olie goed ingetrokken, ook aan de binnenkant van de stronk. Een detail lijkt net op een varken…..

 

Verlichting en paspennen

Heb kanaal geboord voor de lichtkabel door de voet. Heb er een lange steenboor voor verslepen. Best lastig om bij zo een gedraaid object op het oog van twee kanten in elkaars verlengde te moeten boren…… Met veel passen en meten met twee breinaalden is het gelukt. Het snoer is dus lekker weggewerkt in de stronklamp.
Daarna houder voor de fitting van de lamp gedraaid uit goudenregen, met een kraag van esdoorn voor de bevestigingsspaken van koperdraad; die kan ik dus altijd een beetje bijbuigen !

De eiken verbindingsschijf vastgezet met esdoorn pennen en die netjes vlak afgestoken.

Vervolgens vier paspennen gedraaid voor de exacte positie van de demontabele stronkkap. Ik moet immers de lamp eenvoudig kunnen wisselen en het ding moet ook eenvoudig, in onderdelen, te vervoeren zijn. Het lijken wel “bullets”. Was wel moeilijk om de gaten in de eiken tussenplaat en de stronkkap goed op elkaar af te passen. Ik heb eerst de gewenste positie van de pennen in de onderkant van de kap bepaald, daar 4 ondiepe gaatjes gemaakt, daar puntige pennetjes in. Vervolgens heb ik deze overgebracht op de eiken tussenplaat en daar op de hand verticale gaten geboord. Vervolgens de pennen een zoekertje gegeven en erin getikt. Op de zwakste plek ging het fout: de eiken plaat barstte open op een reeds aanwezig dun haarscheurtje. Les: onderschat nooit de kracht die ontstaat door het intikken van een (beetje) conische pen ! Tapse paskant van pennen pas gesneden met binnenkant van klein gutsje.

 

Kleuren maken het verschil

Stukjes koperdraad in de kraag van de fittinghouder gestoken. Daarvoor had ik eerder, nog in de draaibank, kleine schuine gaatjes gemaakt. Deze kan ik makkelijk bijbuigen om de lamp mooi in het midden te kunnen laten hangen. Koper kleurt mooi bij het geoliede hout: iets om te onthouden voor een volgend werkstuk.

Bij de Lidl waren regelbare gekleurde ledlampen met afstandbediening in de aanbieding; gelijk maar eentje geprobeerd πŸ™‚ Heb ik toch nog kleur. Of ik die erin laat, of een gewone bol met gelig licht weet ik nog niet …

Uiteindelijk komt de stronklamp in de vorm van een theelichtje, met daarop een theekistje bij ons thuis in de bibliotheek te staan. Nu de stronk met lichtgaten, poot en verlichting klaar is, kan ik me weer concentreren op het theekistje wat er bovenop komt om het geheel tot een “theelichtje” te maken.

 

Bevestigingsmof tussen streng en kistje

Eerst het kistje nog een keer nagelopen met kleine diamant vijltjes. NB. inmiddels heb ik ook mooie gekromde versies, dankzij een tip van Pel op het woodworking forum.
Daarna begonnen met de bevestigingsmof voor de streng onder het kistje. Hiervoor een bol van Goudenregen gedraaid en die met een raspje in de boormachine uitgehold in de vorm van de top van de wingerd-streng. De draaibank diende als “bankschroef”. De streng tegelijkertijd een beetje handigere topvorm gegeven om het geheel makkelijker te laten passen. Trouwens prettig vast hout dat wingerd !
De mof komt als een soort kraag om de wingerd gelijmd, met een platte kant waarop het kistje gaat rusten. Er komt een pen in de wingerd, die door een gat in de bodem van het kistje gestoken kan worden. In het kistje schuif ik (later) een speciale spie om het smalle gedeelte van de pen, zodat ik het kistje in de gewenste stand kan vastklemmen. Hij kan dus ook eenvoudig los voor transport naar de houtdag 2017 in Zutphen.

Aangezien ik diverse dingen met pennen in gaten vastmaak heb ik uitgebreid de mogelijkheid benut om in zo een gat een tijdelijke pen te steken als “houder” om het werkstuk in te klemmen voor de afwerking. Werkt prettig.

 

Optisch corrigeren

Het kistje heeft een klein kozijntje waar het deurtje tegenaan draait. Ik vond het kozijntje aan de rechterkant iets teveel uitsteken en wilde dat afschaven nadat ik er esdoorn pennetjes in geslagen had…… Maar bij een “Groeisel (vrij naar Roeland Brekelmans)” gebeurt er iets vanzelf. Ik heb de pennetjes als uitsteeksels laten zitten, aangezien op deze manier het kozijn optisch “gecorrigeerd” wordt. Leuk πŸ™‚
Bovenop het kistje bevindt zich een soort wormhole met gaatjes. Twee gaatjes zijn in elkaar gevloeid en dat vond ik toch niet mooi. Daarom een klein “slakkenhuisje” van Goudenregen hout gemaakt en er tegenaan gemodelleerd. De dremel was hiervoor erg handig: steeds een stukje eraf, passen en dan verder.

 

Bijna klaar

Nu is het kistje klaar, op de bevestigingspin van het deksel na. Eindelijk foto’s van het definitieve kistje kunnen maken. Het geheel is inmiddels een eerste keer in de olie gezet. Elke keer verbaas ik mij weer over de kleurverandering die dit brengt !

 

Wingerd streng erop

De wingerd streng waarop het kistje gaat steunen komt d.m.v.een esdoorn pennetje te rusten op de stronk. De plaats van het gaatje in de streng heb ik overgebracht met een spijkerpunt vanuit het gat in de stronk. Het gat in de wingerd boren was wel even lastig, aangezien ik geen ruimte had voor een boormachine langs de streng. Dan maar handmatig met een verlengstuk en een handle van een draadtapsetje !
Om te voorkomen dat de streng gaat kantelen onder het excentrische gewicht van het kistje heb ik het met een lange pen gefixeerd in de stronk. Voor de sier heb ik er een goudenregen kopje op gemaakt; zo lijkt het net een slak die tegen de streng op kruipt, of een paddenstoel die erop groeit.
Het knopje is 2x gescheurd en weer gelijmd met CA-lijm.

 

Afronding

Daarna al het goudenregen en eiken glad gemaakt met nylon schuurwol en in de (normale) was gezet.
Omdat de steun voor het kistje op de klem-spie na klaar was kon ik het niet laten om het geheel even te monteren en de stronklamp erin te laten pulseren… Het lijkt net een Alien… we noemen hem Ed (vrij naar ET).
Alle gaatjes waar pennen in zitten licht met CA-lijm ingesmeerd, aangezien sommige erg poreus zijn en makkelijk slijten.
Tenslotte het sluitpennetje voor het deksel gemaakt uit eiken en goudenregen.
Nu alleen de spie nog maken en het slakkenhuisje op een pennetje monteren, dan is de stronklamp, annex theelichtje klaar !

Ik maak ook nog een soort “exploded view” tekening waarop alle onderdelen en hun verbindingen zijn weergegeven. Deze tekening neem ik mee naar de houtdag in Zutphen in oktober 2017, als stukje achtergrondinformatie.

 

Onderstaande slideshow toont het eindresultaat: de Stronklamp annex theelichtje is een aansprekend kunstwerk geworden. Tevens blijkt het een sfeervolle lamp waar leven in zit: Ed is gearriveerd :-).

 

 

Stronklamp op zijn plekEd geeft pulserend licht101 cm !Veel detailsKopje van Ed

 

Poliepen rond scheur

In april 2021 was de Stronklamp aan een opknapbeurt toe. In de Esdoorn stronkvoet zijn een aantal scheuren groter geworden, met name aan de voorkant. Dit was te verwachten in een CV-gestookte ruimte, maar ik wilde er toch wat aan doen. De scheur zelf dichtlijmen heeft geen zin, aangezien hij dan ergens andens weer open barst… Al snel ontstond het idee om er van goudenregen hout een soort schimmelstructuur op aan te brengen, die mooi past bij datgene wat ik al op de grote stronk met gaten heb gemaakt: kleine poliepen rondom de scheur. 

Twintig stuks zijn gedraaid met kleine staafjes eraan om “los” in gaatjes geplaatst te worden. en van glansolie- en was voorzien. Een heel apart resultaat.

 

 

 

 

Peter van Tienhoven

 

 

Mail br

 

 


 



2 Responses to Stronklamp: een lamp in een boomstronk

  1. Echt handmatig craftwork! Hij wordt prachtig!

  2. Wordt een prachtig kunstwerk met respect voor het natuurlijke hout. Kan niet wachten tot hij af is!