De apenbloem is een figuratieve bloem, gevat in een schaal van hout van de Apenboom. De schaal met apenbloem kan draaien rond een as, net als een globe.
Apenboom
Ooit heb ik een aantal stronken van de apenboom gevonden en heb daar een lamp van gemaakt: de Apenschemer. Later heb ik een schaal voor de buurvrouw gemaakt, waarbij de karakteristieke takplaatsing in ringvorm goed uitkwam, evenals de kleuring van de kernen. De apenbloem is een project, waarbij de stam wederom is uitgehold tot een schaal, maar ook extra elementen zijn toegevoegd. In het begin dacht ik alleen aan de schaal, maar bij het uithollen wilde ik niet dieper gaan dan het blootleggen van het kernhout van de takken. Er bleef daardoor nog een vrij “dikke” onderkant over, die ik met de guts heb bewerkt. Al doende ontstond en een soort golvende vorm, die nog het meeste weg heeft van een soort “tulband”. Dat golfpatroon is later ook doorgezet in de schaalrand. Van een Apenbloem was nog niet echt sprake.
Apenbloem als ornament
Omdat zowel de boven- als onderkant van de schaal behoorlijk onderhanden waren genomen, wilde ik beide kanten laten zien… Toen ontstond het idee om het geheel op zijn kant te leggen. Aangezien dat toch een beetje een raar gezicht was, heb ik een kommetje van Beuken geraaid en dat ingesneden zoals een pompoen bij Halloween, totdat het op een bloem leek. De bloem in de Apenboom schaal transformeerde zo naar Apenbloem. Eigenlijk lijkt de takkenkrans zelf ook al een soort bloemvorm, met de takken als “blaadjes”. Een tweede bladkrans werd te rommelig, dus heb ik die niet meer uitgevoerd. Om het geheel nog beter tot uiting te laten komen loopt er een houten as door het natuurlijke kerngat van de Apenboomstronk. Om die as kan het geheel; de Apenbloem dus, draaien. Zowel bovenin de bloem als onder de bloem zijn lagers van eikenhout gemaakt. De as, met daaraan de Apenbloem moet rondom goed zichtbaar zijn; daarvoor is een standaard nodig, zoals bij een globe.
Standaard van een globe
De standaard met hals is van Eikenhout gemaakt en zo licht mogelijk uitgevoerd. Dit hout heb ik langs de Maas gevonden en hoorde bij een ledikant. De basis van de voet heeft een dubbele gebogen vorm en loopt onder de Apenbloem door om het gewicht goed te verdelen. Het lijken wel een soort “bokkenpootjes”. De as van de bloem past in de hals en draait in twee hardhouten “lagers”, die vast zitten aan de bloem. De Apenbloem kan dus draaien, maar ook worden vastgezet met een fixeerpen: een soort “vogeltje” dat kantelt in een uitsteeksel op de standaard. Het lijkt net of het vogeltje aan de bloemsteel pikt…in kleine gekartelde uitsparingen. Het lijkt wel een soort “freewheel”. De bovenkant van de as steekt door de bloem heen en heeft een ornament gekregen in de vorm van een stamper van goudenregenhout. Alles is gladgeschuurd met schuurpasta over een enkel laagje “sanding sealer” en vervolgens in de Wax gezet als bescherming. De bloem kan van de as gehaald worden ten behoeve van onderhoud.
Het gehele traject is een creatief proces geweest, waarbij de Apenbloem langzamerhand ontstond, door de keuzes die onderweg zijn gemaakt. Vooraf was er geen ontwerp gemaakt; het kleine “schetsje” diende als uitleg aan anderen over hoe de bloem op een standaard kon draaien. Ik ben heel blij met het resultaat.
Peter van Tienhoven
