Het bureaublad bestaat uit een plaat multiplex met rondom een massieve Meranti lijst met Essen hoekstukken, speciale houtverbindingen en een houten display met binairy codes voor 10 en 42, respectievelijk 00001010 en 00101010.
Zware omlijsting bureaublad van Meranti en Essen
Het bureaublad zelf is een eenvoudige multiplex plaat van 18 mm dik van de bouwmarkt. Het speciale zit in de lijst. Oude, verweerde kromme meranti treden van een buitentrap zijn gebruikt als basis. De planken zijn eerst een jaar gedroogd in een houten schuur en daarna van hun vuil ontdaan. Vervolgens machinaal gevlakt aan één zijde en daarna handmatig haaks geschaafd. Het Essen hout komt van een boomstronk. Eerst in hanteerbare stukken gezaagd met de lintzaag en daarna gevlakt en handmatig haaks geschaafd. Meranti splinterde makkelijk en het Essen was blijkbaar niet goed gedroogd, want het bleef vervormen. Dat de kern van de stam ook onderdeel van de gezaagde stukken uitmaakt, helpt daar niet bij. Het is wel een erg mooie combinatie kleuren rond het bureablad !
Haaks maken: een heel karwei
De gevlakte Meranti planken haaks maken was een hele klus. Gelukkig kon ik nu eindelijk mijn grote Miller & Falls rijschaaf gebruiken. Prachtig zoals dat vlakt nadat eerst de hoogste punten met een nr. 4 zijn weg geschaafd. Het Essen bleef vervormen en het feit dat ik relatief kleine hoekstukken wilde maken, betekende secuur werken. Als je een eenvoudige hoek wilt maken in bijvoorbeeld een schilderijlijst, dan zaag je het in verstek. Je maakt dus twee zaagsneden en die lijm je tegen elkaar. Niet hier; de opdrachtgever wilde aparte hoekstukken die in de eraan vast te maken lijsten om het bureaublad zouden verankerd worden met houten pennen. Dit komt neer op twaalf zaagsneden om het hoekstuk te vormen en te bevestigen. Uhum !
Voorbereiding: schaafmachine en freesgeleiding afstellen
Mijn Bernardo Vlak/vandikte bank had een onderhoudsbeurt nodig. De 3 schaafmessen waren bot. Ik heb ze geslepen op een keramisch slijpwiel. De inrichting daarvoor heb ik gemaakt door een Tormek geleidingsunit netjes uit te lijnen op de basisplaat van de “Drechselmeister” slijpmachine. Ook bleek de “schuifdeur” van de zelf gemaakte freesgeleiding, houder van de dwars staafjes, te klemmen. Mijn Shoulder Plane bracht uitkomst. Ieder lijstdeel heeft aan beide kanten een tredevormig uitsteeksel. Die heb ik met de bovenfrees in de freesgeleiding voorbewerkt en daarna met de steekbeitel afgewerkt. Idem met de hoekstukken. Het alles exact in lijn onder de frees leggen was wel een dingetje !
Hoekstukken en pennen
De contrastwerking tussen Essen en Meranti wordt nog versterk doordat ik de verbindingspennen zodanig heb gedraaid, dat het zichtbare deel van extra donker kopshout is. Bij een proefstukje spleet het meranti plankdeel eenvoudig in tweeën, de pen bleek iets taps te lopen… Maatvoering van pen en gat zijn daarom zorgvuldig op elkaar afgestemd. De gaten zijn exact 10 mm en de pennen 9.7 mm.
Na het verbinden van de hoekstukken met de twee zijlijsten moesten de hoekstukken toch weer een beetje afgestoken worden. Gelukkig had ik ze bewust iets te breed gehouden om deze correctie te kunnen doen. Alle lijstdelen, hoekstukken en pennen heb ik een uniek nummer gegeven op de onderkant. Een deel verwisselen of omdraaien is zomaar gebeurd.
Digital Displays
Er komen twee bureaus, zowel een sta- als een zit-bureau, met verschillende digitale displays. Aangezien er een professionele IT-er aan het bureaublad gaat werken, is er ook een “binair” wensenpakket, uitgedrukt in bytes van acht “enen en nullen”. Ieder bureau krijgt aan de rechter voorzijde van de lijst een apart Display met daarop de in hout uitgevoerde getallen in het binaire stelsel. Op het sta-bureau komt het cijfer “10”, ofwel in een 8-bits code: 00001010. Dit getal refereert aan de achternaam van de IT-er: “van Tienhoven”. Het zit-bureau krijgt het getal “42”, gerepresenteerd door de byte “00101010”. Dit getal is een bekend fenomeen de IT-nerd cultuur, het centrale getal uit de “hitchhikers guide to the Galaxy.” Het display steekt onder de lijst uit en valt iets terug.
De Nullen zijn concentrische cirkels die achterover gekanteld zijn zodat ze in de lengterichting worden uitgerekt. De enen en nullen zijn ingelegde streepjes en rondjes van Essen in Meranti. Het display kan eenvoudig worden verwijderd als je dat zou willen.
Lijstbevestiging
Omdat de lijsten 5 cm breed zijn en er met computers gewerkt gaat worden op het bureaublad dient de bevestiging erg stevig te zijn. Het bureaublad komt op een elektrisch -mechanisch verstelbaar frame: een heus sta-bureau dus ! De lijsten moeten ook lekker dik zijn voor een robuuste uitstraling. Aan de binnenkant van elke lijst zijn daarom sparingen gefreesd om sterke verbindingslatten naar het bureaublad in te lijmen. De verbindingslatten zijn gemaakt van de lengtedelen van een oude lattenbodem. Om ervoor te zorgen dat overal precies 18.5 mm boven de verbindingslat overblijft voor het bureaublad van 18 mm moest ik bij elke lijst de maatvoering en breedte instelling van de freesgeleiding checken. Hiervoor heb ik diverse proefstukjes gebruikt. Die 0.5 mm extra geeft de mogelijkheid om de lijsten nog een nabewerking te kunnen geven voor de definitieve bevestiging aan het bureaublad zelf.
Eerst heb ik de zijlijsten gemonteerd, waar de Essen hoekstukken al aangemaakt zijn. De voorlijst, die uit twee delen bestaat heb ik daarna er tussen passend gemaakt. De lijstdelen zijn met traptrede verbindingen met houten pennen aan elkaar gemaakt.
Hout blijft bewegen
Vanwege ziekte heeft het maakproces een lange tijd stil gelegen. Diverse onderdelen die al klaar lagen zijn toen een beetje krom getrokken. Het was een hele klus om alles weer mooi recht aan elkaar te krijgen. Veel schaven, steken en soms opvullen van een kier …. Hout blijft onder invloed van temperatuur en vocht immers altijd bewegen en vervormen.
De lijst is voor montage op gelijke hoogte met het blad terug geschaafd. Daarbij heb ik de multiplex plaat nauwelijks geschuurd, om te voorkomen dat ik door de dunne toplaag (0.5 mm) zou heen gaan, met groot kleurverschil tot gevolg. De lijst moest dus precies passen voor montage. Dat was best een uitdaging ! De omlijsting van het bureau is aan de boven- en onderkant afgerond voor het gebruiksgemak.
Subframe en stekkerbak
Onder het blad is een eenvoudig subframe van vurenhout gebouwd, om het geheel stabiel te houden, bij (de-)monteren op de stalen poten van het bureau.
Aan de achterkant van het bureaublad is een soort stekkerbak gemaakt voor opslag en doorvoer van de bekabeling van PC naar randapperatuur. Oorspronkelijk zou dit een eenvoudige bak worden, maar uiteindelijk heb de bak als “kopie” uitgevoerd van de hoekstukken van de bureaulijst. Eigenlijk vormt de omlijsting van de stekkerbak qua design een soort “echo” van de grote bureaulijst. De deksels die in de bak liggen lijken dan weer net omlijste bureaublaadjes …
De bak zakt bijna helemaal door het bureaublad heen en steunt met zijn eigen lijst op het blad. Twee oren met pennen erdoor aan de zijkant achter onderaan de bureaulijst voorkomen dat de bak van het bureaublad kan schuiven. De bak wordt netjes afgesloten met drie omlijste deksels. De opening tussen de deksels kan door schuiven gevarieerd worden. Er kunnen zo mooi dikke stekkers doorheen. De deksels lopen op hardhouten raillatjes. De plaatsing daarvan was lastig, omdat de bodem van de stekkerbak was vervormd tijdens het in elkaar lijmen. Ik heb een passlede gemaakt om de rails tijdelijk op te leggen tijdens het lijmen. Met de aanpassing van een dun vulstrookje kon ik de hoogte van de diverse rails aanpassen en de passlede steeds hergebruiken voor de drie deksels.
Het totale plaatje
Het geheel ziet er mooi en stoer uit. Het is een fijne klus gebleken. Ik heb er weer veel handwerk mee kunnen oefenen. De verschillende kleuren hardhout geven een warme uitstraling aan het bureaublad. Het blad heeft diverse lagen hardwax-olie als bescherming.
Zo een stevig functioneel bureau met een eigenwijs digitaal tintje gaat vast decennia mee.
Peter van Tienhoven
